Pasaport Çeşitleri Nelerdir ve Hangi Durumlarda Kullanılır?

​​​​

Pasaport Nedir?​

Bir ülkenin resmi makamları tarafından verilen ve sahiplerine o ülkenin sınırlarını geçme yetkisi veren belgeye pasaport denir. Uluslararası şekilde kabul edilen bir tür kimlik belgesidir.

Pasaport Çeşitleri Nelerdir?

Başvuru sonucunda kişiler için hazırlanan çeşitli pasaport renkleri, türleri ve işlevleri vardır. İlgili kriterleri sağlayanlar, hem resmi hem de sosyal yaşamlarında bazı ülkelere girişlerde ayrıcalıklı olabilir. Türkiye’de 4 çeşit pasaport türü bulunmaktadır:

• Bordo Pasaport (Umuma Mahsus Pasaport)
• Yeşil Pasaport (Hususi Pasaport)
• Gri Pasaport (Görev / Hizmet Pasaportu)
• Siyah Pasaport (Diplomatik Pasaport)

Bordo Pasaport (Umuma Mahsus Pasaport)

İçişleri Bakanlığı, yetkilendirilmiş valilikler ya da Türk konsoloslukları tarafından belirli şartları yerine getiren Türk vatandaşlarına verilen pasaport türüdür.

Yeşil Pasaport (Hususi Pasaport)

Hususi pasaport olarak da bilinen bu pasaport, devlet memurları ile ailelerine ve belirli koşulları karşılayan, yurt dışı ile ticaret yapan bazı iş insanları ile avukatlara verilir. Yeşil pasaport sayesinde normal şartlarda girişte vize isteyen pek çok ülkeye vizesiz seyahat edilebilir veya kapıda ya da online vize uygulamalarından faydalanılabilir.

Gri Pasaport (Görev / Hizmet Pasaportu)

Hizmet pasaportu ya da gri pasaport, devlet memurlarına verilen yeşil pasaport gibi devlet için yurt dışında görev yapacak olan kişilere verilen pasaport türüdür. Birçok ülkeye vizesiz giriş fırsatı sunan gri pasaport kişiye özeldir ve sadece görev süresini kapsar.

Siyah Pasaport (Diplomatik Pasaport)

Diplomatik pasaport olarak da isimlendirilen siyah pasaport, üst düzey devlet görevlilerine verilen bir pasaport türüdür. Siyah pasaport, diğer türlerden farklı olarak İçişleri Bakanlığı tarafından değil, Dışişleri Bakanlığı tarafından şahıslara verilir. Görev bitimine kadar geçerliliğini sürdüren bu pasaport türü ile devlet görevlileri, görev süreleri boyunca birçok ülkeye vizesiz girip çıkabilir.

Pasaport Başvurusu Nasıl Yapılır?

Pasaport başvurusu için ilk olarak randevu.nvi.gov.tr adresi, ALO 199 Çağrı Merkezi veya e-Devlet Kapısı üzerinden randevu oluşturulur. Randevu tarihine göre alınacak pasaport tipine göre İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri ile İl ve İlçe Nüfus Müdürlüklerine gidilir. Umuma mahsus pasaport için il ve ilçe nüfus müdürlüklerine ve hususi ve hizmet damgalı pasaport için il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine gidilmesi gerekmektedir.

Gerekli koşullar sağlandıktan sonra basımı gerçekleşen pasaportlar, 56 il merkezine 1 gün, diğer il merkezlerine 2 gün, ilçe merkezlerine ise en geç 4 iş günü içinde PTT kargo tarafından teslim edilebilmektedir. Pasaport teslimatı, başvuru sahibine veya başvuru esnasında belirttiği kişiye yapılır. Belirtilen kişiler dışında, pasaport sahibi dışında kimseye teslim edilmemektedir. Ergin olmayan ve kısıtlıların pasaportları ise; veli, vasi, kayyum ya da bunların başvuru esnasında belirlediği kişiye teslim edilir. Adrese teslim edilemeyen pasaportlar 10 gün PTT şubesinde bekletilmekte olup, bu süre içerisinde de teslim alınmaması halinde, müracaat esnasında belirtilen başvuru merkezine teslim edilmektedir.

Pasaport Başvurusu İçin İstenilen Belgeler Nelerdir?

Gerekli belgeler, istenilen pasaport türüne göre değişiklik göstermekle birlikte tüm pasaport türleri için çoğunlukla aşağıdaki belgeler istenmektedir:

• Kimlik belgesi
• Biyometrik fotoğraf
• Pasaport harç ve defter ücreti
• Varsa eski pasaport
• Reşit olmayan bireyler için muvafakatname belgesi gerekmektedir.

Pasaportların Geçerlilik Süresi Ne Kadar?

Bordo ve yeşil pasaportlar; 6 aydan az olmamak üzere kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde en fazla 10 yıl süre ile düzenlenir. Gri pasaportların süresi pasaport sahibinin görev süresi kadardır.

Pasaport Geçerlilik Süresi Uzatılabilir Mi?

Pasaportlarda süre uzatımı yapılmamaktadır. Süresi biten pasaport için her başvuruda yeni bir pasaport düzenlenmektedir.

Pasaport Ücretleri 2025

Pasaport çıkartmak için harç ve defter ücreti ödenmesi gerekmektedir.

Pasaport Harç ve Defter Ücreti Ne Kadar?

Yeşil ve Gri Pasaportlar harç bedelinden muaftır.

Not: Güncel pasaport ücretlerini öğrenmek için Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz. Pasaport defter ve harç bedeli; vergi dairesi müdürlüklerine, PTT şubelerine, anlaşmalı bankalara veya Gelir İdaresi Başkanlığına ait
https://ivd.gib.gov.tr internet adresi üzerinden ödenebilmektedir. (Ödeme bilgileri sistem üzerinden görüntülendiğinden başvurularda ayrıca makbuz/dekont talep edilmemektedir.)

Normal bir vatandaş hangi pasaportu alır?

Şartları yerine getiren her Türk vatandaşı, umuma mahsus pasaport, yani bordo pasaport başvurusunda bulunabilir. Yeşil, siyah ve gri pasaport çeşitlerine sahip olmak için belirli kriterlerin karşılanıyor olması gerekir.

Yurt dışına çıkmak için hangi pasaport alınır?

Tüm pasaport çeşitleriyle yurt dışına çıkılabilir.

Hangi pasaport daha avantajlı?

Yeşil, gri ve siyah pasaport türleri, bordo pasaporta kıyasla daha avantajlıdır. Seyahat sırasında bordo pasaport ile vize işlemine tabi olunan ülkelerin birçoğunda, gri ve siyah pasaport türleri için vizeye ihtiyaç duyulmamaktadır.

Hangi renk pasaport kimlere verilir?

• Bordo Pasaport: Şartları yerine getiren her Türk vatandaşı umuma mahsus pasaport, yani bordo pasaport alabilir. Pasaport talep eden her kişi için yaş farkı gözetilmeksizin ayrı pasaport defteri düzenlenir.
• Yeşil Pasaport: Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri ile eski bakanlar, 1., 2. ve 3. dereceli kadrolarda çalışan devlet memurları ile bu derecelerde iken emekli olanlar, il, ilçe ve birinci kademe belediye başkanları görevde oldukları sürece ve belirli koşulları sağlamaları halinde ihracatçı firmaların sahiplerine ve belirleyecekleri çalışanlarına da hususi pasaport verilebilmektedir.
• Gri Pasaport: Hususi idarelerce, özel misyon sahipleri, kamu kuruluşlarının üst düzey yöneticileri, hükümetin özel temsilcilerine, belediyelerce verilebilir. Milli sporculara da verilen pasaporttur.
• Siyah Pasaport: TBMM üyeleri ve TBMM bünyesinde görevli olan bakanlar, yargı merciinde görev yapan Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Cumhuriyet başsavcısı, oramiraller ve orgeneraller, eski başbakan, cumhurbaşkanı ve dışişleri bakanları, TBMM ve Cumhurbaşkanlığında görev yapan genel sekreterler, valiler, Diyanet İşleri Bakanı, büyükşehirlere görev yapan belediye başkanlarına siyah pasaport verilir. Siyah pasaport sadece görevde bulundukları süre boyunca verilir.